Grote Nederlandse beleggers blijven investeren in wapenleveranciers van foute regimes

30 augustus 2023

Grote beleggers zoals Allianz, Aegon, ABP en PFZW beleggen gezamenlijk 5,7 miljard euro in vijftien wapenbedrijven die wapens leveren aan landen waar het risico op misbruik hoog is. Het gaat om landen als Saoedi-Arabië. Een aantal beleggers, vooral verzekeraars, doet dat niet. Zij hebben zorgen over de risico’s. Dit blijkt uit nieuw onderzoek van de Eerlijke Geldwijzer.


Foute regimes en wapenfabrikanten
Het onderzoek heeft gekeken naar vijftien fabrikanten die wapensystemen leveren aan landen waar het risico fors is dat ze worden gebruikt om het oorlogsrecht of mensenrechten te schenden. Zo leveren vrijwel al deze bedrijven, waaronder Boeing, Leonardo en General Electric, wapensystemen aan Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten.

Al meer dan acht jaar zijn deze landen betrokken bij de oorlog in Jemen. In die oorlog vielen al meer dan 158.000 doden door geweld, onder wie veel burgers. Luchtaanvallen van een coalitie van landen onder leiding van Saoedi-Arabië raakten bijvoorbeeld bruiloften en drukke marktplaatsen. De aanvallen worden vaak uitgevoerd met wapensystemen die zijn geproduceerd in Europa en de VS. Andere hoogrisicolanden zijn Turkmenistan, Egypte, Bahrein, Pakistan en India. India en Pakistan verkeren al jaren op voet van oorlog. Desondanks blijven Nederlandse financiële instellingen beleggen in de wapenleveranciers van deze landen.

Welke verzekeraars en pensioenfondsen beleggen in foute wapenbedrijven?

  • Het grootste aandeel in de beleggingen is van de verzekeraars Allianz (4,3 miljard euro) en Aegon (1 miljard euro).
  • Het grootste Nederlandse pensioenfonds, ABP, belegt in totaal 134 miljoen in drie van de vijftien wapenbedrijven.
  • PFZW belegt 62 miljoen in vier van de bedrijven.
  • Het Pensioenfonds voor de Detailhandel belegt 99 miljoen euro in maar liefst elf van de vijftien bedrijven.


Welke verzekeraars en pensioenfondsen beleggen niet in foute wapenbedrijven?
Elf verzekeraars en één pensioenfonds beleggen NIET in de vijftien wapenbedrijven. Zij laten deze wapenbedrijven bewust links liggen, vaak uit vrees voor betrokkenheid bij wapendeals met hoogrisicolanden.

  • Bij ASR, CZ, De Goudse, DSW, Klaverblad, Menzis, ONVZ , Univé, Unigarant, ZLM en Zorg en Zekerheid vond het onderzoek geen beleggingen.
  • Van de pensioenfondsen belegt alleen het fonds voor de uitzendbranche, StiPP, in géén van de vijftien wapenbedrijven.


Lichtpuntje
Een lichtpuntje is dat vier financiële instellingen aangeven in gesprek te zijn met een wapenfabrikant over wapenexporten naar hoogrisicolanden. Dat geldt voor Pensioenfonds Vervoer en voor de verzekeraars Achmea, NN Group en VGZ. Ook beleggen Pensioenfonds Vervoer, PME en verzekeraar NN Group nu in minder van de onderzochte wapenbedrijven dan uit eerder onderzoek van de Eerlijke Geldwijzer naar voren kwam.

Discussie
De afgelopen tijd was er discussie over de beleggingen van met name pensioenfondsen in wapenfabrikanten. Dit naar aanleiding van oproepen aan het adres van beleggers om juist wel in wapenfabrikanten te beleggen nu Rusland Oekraïne is binnengevallen. Cor Oudes, auteur van het rapport: ‘Oekraïne moet zich kunnen verdedigen, ook met wapens. De Russische inval maakt echter duidelijk dat het zeer gevaarlijk is om aan dictators en mensenrechtenschenders wapens te verkopen. Toch doen veel westerse wapenbedrijven dat.’


Pensioenfondsen en verzekeraars moeten wapenbedrijven die wapens leveren aan foute regimes weren uit hun beleggingen.

Lees het onderzoeksrapport en het persbericht