Ondanks oproep Nederlandse investeerders, deelt farmaceutische industrie Covid-vaccinkennis niet

Drie van 's werelds grootste Covid-vaccinmakers, Pfizer, Johnson & Johnson en Moderna, zijn niet van plan de knowhow rond COVID19 te delen met lage en middeninkomenslanden. Een groep investeerders, waaronder Achmea, deed hiertoe met Oxfam Amerika, voorstellen tijdens de jaarlijkse aandeelhoudersvergaderingen van deze bedrijven in april.

Het delen van deze knowhow kan de uitrol van vaccins versnellen, levens redden, het risico op varianten verminderen en de economische tol van de pandemie verminderen. Onder andere (Nederlandse) verzekeraars en pensioenfondsen die beleggen in farmaceutische bedrijven zijn als aandeelhouder mede-eigenaars van deze bedrijven en kunnen dus mede het beleid bepalen.

Stemgedrag aandeelhouders
Een derde van de wereldbevolking heeft nog geen enkele dosis van het Covid-vaccin gehad en deze wereldwijde ongelijkheid zal tot nog meer doden leiden. Deze constatering door het hoofd van de Wereldgezondheidsorganisatie Dr. Tedros Ghebreyesus bleek afgelopen maand niet genoeg om de aandeelhouders van farmaceutische bedrijven te overtuigen. Slechts 24% van de aandeelhouders van Moderna steunde het idee om een haalbaarheidsstudie uit te voeren naar de overdracht van intellectueel eigendom en technische knowhow aan fabrikanten in lage- en middeninkomenslanden. Van de aandeelhouders van Pfizer was 27,3 % voor een soortgelijke resolutie en bij Johnson & Johnson 34%. Dit laatste was wel een lichte stijging ten opzichte van een soort gelijke resolutie in 2021 (29%).

Positieve rol Nederlandse beleggers
Negen onderzochte Nederlandse verzekeringsgroepen en pensioenfondsen die in een of meerdere van deze farmaceutische bedrijven investeren, stemden wél voor. Pensioenfonds PFZW stemde (via vermogensbeheerder PGGM) vorig jaar nog tegen gelijkaardige resoluties bij Johnson & Johnson en Pfizer. Voor dit artikel bekeek de Eerlijke Geldwijzer de stemverslagen van verzekeraars en pensioenfondsen. Dit jaar stemden ze alle negen voor resoluties die aandrongen op het beter delen van knowhow en/of voor een resolutie die de farmaceutische industrie vraagt om transparanter te zijn over ontvangst van belastinggeld en hoeverre dit wordt meegewogen in prijs en toegang tot vaccinatie. Wel stemden 2 pensioenfondsen en 1 verzekeraar (ABP, BPf bouw en Aegon) tegen een resolutie die vroeg de kosten te onderzoeken voor de publieke gezondheidszorg van het niet delen van knowhow.

Het is bemoedigend om te zien dat onder andere veel Nederlandse verzekeraars en pensioenfondsen druk probeerden uit te oefenen op de farmaceutische industrie via stemmingen. Sommige verzekeraars zijn hierin zelfs heel proactief. Echter ruim 2 jaar na aanvang van de pandemie zien we dat aandeelhoudersdruk op farmaceuten nog beperkte impact heeft.

Wat kunnen de beleggers verder doen?
Achmea heeft een goede extra stap gezet door een resolutie mede in te dienen en beleggers te verenigen achter een brief aan farmaceuten waarin deze worden opgeroepen hun beloningsbeleid afhankelijk te maken van het halen van doelstellingen van de Wereldgezondheidsorganisatie. Dit soort initiatieven zouden meer beleggers kunnen nemen. Ook zouden verzekeraars en pensioenfondsen eigen resoluties in kunnen dienen en actiever in gesprek gaan met de bedrijven. Daarnaast kunnen ze helpen door overheden duidelijk te maken dat zij aan de bak moeten, bijvoorbeeld door oproepen zoals de ‘’Peoplesvaccine’’ te steunen. Want als het aan de farmaceuten ligt, gaan deze nog jaren door met hun verdienmodel, waarin ontwikkelingslanden en de gezondheid van miljoenen mensen niet meetellen.