Blog: Chili, zalm en biodiversiteit
De gevolgen van de onhoudbare voedselproductie strekken zich uit tot in aquatische systemen. Niet alleen door vervuiling vanuit de landbouw, maar ook omdat vissen inmiddels een groot deel van de wereldwijd geconsumeerde dierlijke eiwitten leveren. Verzekeraars in Nederland hebben hier ook een hand in met hun beleggingen in grote zalmbedrijven wereldwijd, zo blijkt uit praktijkonderzoek van de Eerlijke Verzekeringswijzer van dit jaar. Hoewel deze aquacultuur – het kweken van waterplanten en -dieren, een positief effect kan hebben op het milieu door de druk op wilde populaties te verlichten, is in de praktijk de impact van de industrie overwegend negatief. Zo wordt in sommige gevallen ecologisch kwetsbaar land omgezet in aquacultuur, worden vissen gevoerd met vismeel met bijbehorende effecten op wilde populaties, kunnen soorten die ontsnappen invasief worden in gebieden waar ze niet inheems zijn, kan afvalwater eutrofiëring veroorzaken en kunnen aquacultuursoorten ziektes overbrengen op wilde vissen.
De echte prijs van Chileense Zalm
We zoomen in op de Chileense zalmindustrie. Chili is de op één na grootste producent van gekweekte zalm ter wereld. De groei gaat gepaard met en werd mogelijk gemaakt door intensief gebruik van antibiotica, slechte welzijnsomstandigheden, ongereguleerde exploitatie van natuurlijke hulpbronnen en twijfelachtige arbeidspraktijken.
Met een kustlijn van meer dan 6.000 kilometer kent Chili uitzonderlijke omstandigheden voor het kweken van zalm. Tegenwoordig is de zalmindustrie de tweede Chileense exportsector geworden en een pijler voor regionale economische ontwikkeling, vooral in de Patagonia regio’s. De sector wordt gedomineerd door een paar grote bedrijven. En ondanks het financiële succes blijft de industrie een negatief effect hebben op de dieren, het milieu en de mensen. Naast grove schendingen van dierenwelzijn, via onder andere het gebruik van medicijnen om ziekten te bestrijden, is er ook een gebrek aan geavanceerde afvalverwerkings-, waterbehandelings- en recyclingtechnieken. Tevens gaat de industrie gepaard met lage lonen, slechte arbeidsafspraken en niet-bestaande of slecht gehandhaafde gezondheids- en veiligheidsnormen. Dit laatste heeft geleid tot meerdere sterfgevallen onder werknemers.
Met een geschatte groei van de industrie, wordt verwacht dat Chili een van de landen blijft die waarschijnlijk zal voldoen aan de toekomstige wereldwijde vraag naar zalmproducten. De groei van de Chileense zalmindustrie moet gepaard gaan met acties die de impact van de industrie op het milieu en de mensen verminderen.
Wat moet er veranderen?
Chili is niet het enige land waar biodiversiteit in het gedrang komt door aquaculturen. Het probleem is groter en het is daarom belangrijk dat alle partijen, met name financiële instellingen zoals verzekeraars, actie ondernemen. Zeevruchten kunnen bijdragen aan veerkracht en tegelijkertijd op een duurzamere manier de mens van eiwitten voorzien. Om dit in stand te houden, moeten de huidige praktijken echter kritisch worden bekeken. Ook is het verstandig een moratorium op zalmkwekerijen te overwegen tot er een hervormingsplan ligt waarin rekening wordt gehouden met dierenwelzijn, natuur en klimaatverandering. Chileense zalmproducenten moeten overwegen samen te werken om ontbossing in hun waardeketen aan te pakken, in lijn met Noorse zalmproducenten die inmiddels een ontbossingsvrije en conversievrije toeleveringsketen vanuit Brazilië hebben. Met betrekking tot dierenwelzijn is minimaal verplichte en transparante rapportage van antibioticagebruik en een verbod op het gebruik van “critically important” en “important” antibiotica (zoals vastgesteld door de Wereldgezondheidsorganisatie) nodig. Wat het milieu betreft moet gekeken worden naar visvoer (vismeel & -olie). De prijzen van vismeel en visolie zijn volatiel en de productie is gevoelig voor klimaatrisico’s. Uit een onderzoek van UBS, een Zwitserse multinationale investeringsbank en financiële dienstverlener, bleek dat het vervangen van vismeel en visolie door plantaardig voedsel zoals (ontbossingsvrije) sojabonen de effecten van klimaatverandering voor viskwekerijen zou kunnen verlichten.
Financiële instellingen kunnen een sleutelrol spelen in de transitie van de zalmindustrie naar een groenere toekomst, door samen te werken met bedrijven in de sector op milieu-, sociale en dierenwelzijnsthema’s, door bedrijven uit te sluiten die niet willen voldoen aan hun eisen, en door actief te kijken naar en te investeren in bedrijven die opereren in balans met de omgeving.
