Webinar over investeringen die leiden tot ontbossing in Amazone en Cerrado: wat is de oplossing?
In 2020 bracht de Eerlijke Geldwijzer samen met Hivos, Both Ends en Greenpeace een groot rapport uit, waarin de omvang van de ontbossing wordt benadrukt die wordt veroorzaakt door investeringen van de Europese financiële sector in schadelijke bedrijfsactiviteiten in de soja en rundvleesketen in de Amazone- en Cerrado-regio.
De enorme toename van de ontbossing in de Amazone en de Cerrado in de afgelopen jaren is voornamelijk te wijten aan landbouwactiviteiten. Bossen worden gekapt voor het laten grazen van runderen ten behoeve van vleesproductie, en soja voor de productie van veevoer. Een aanzienlijk deel van wat wordt geproduceerd in deze biodiverse gebieden, wordt geëxporteerd naar de Europese markt.
Het rapport – Funding destruction of the Amazon and the Cerrado savannah- analyseerde de investeringen van financiële instellingen actief in Nederland in bedrijven met een hoog risico op betrokkenheid bij ontbossing in de regio, en identificeerde bijna 3,2 miljard Amerikaanse dollar aan investeringen in aandelen en obligaties van 59 bedrijven. Bijna de helft van dit bedrag ging naar vooraanstaande Braziliaanse landbouwbedrijven, een bedrag van 1,4 miljard dollar. In totaal werd ruim 12 miljard dollar geïnvesteerd in de 59 hoog-risico bedrijven.
Na de lancering van het rapport was er een zeer succesvolle publiekscampagne in Nederland om het bewustzijn te vergroten en consumenten te mobiliseren om actie van hun bank, pensioenfonds of verzekeraar te eisen. Maar nadat het nieuws weer overging tot de orde van de dag, wilden de Eerlijke Geldwijzer en partners een volgende stap zetten om dit probleem aan te pakken, en begin 2021 nodigden we vertegenwoordigers van banken, verzekeraars en pensioenfondsen uit om online samen te komen en hen door middel van presentaties voor te lichten over hoe zij dit probleem kunnen aanpakken.
Julia Bakker van World Animal Protection, lid van de Eerlijke Geldwijzer, legt meer uit:
“We hebben een vertrouwelijke online bijeenkomst georganiseerd met meer dan 40 deelnemers, waaronder vertegenwoordigers van banken, verzekeraars, pensioenfondsen en het ministerie van Buitenlandse Zaken, waar ze rechtstreeks konden horen van de getroffen gemeenschappen in de regio en van experts op het gebied van ontbossing. We hebben voor dit format gekozen om constructieve betrokkenheid te bevorderen door open ruimte te creëren voor vragen en dialoog. Dit soort sessies zijn belangrijk, omdat het ons een goed inzicht geeft vanuit het perspectief van de financiële sector, wat een goede opstap is voor het voeren van structurele gesprekken.
Tijdens deze sessie kregen we krachtige input van lokale gemeenschappen, die een gezicht gaven aan de milieu- en mensenrechtenkwesties die de soja- en rundvleessector met zich meebrengt. Er kwamen ook enkele experts bij aan het woord, waaronder Tim Boekhout van Solinge, een criminoloog gespecialiseerd in de Amazone, Raoni Rajão, een professor van de Universiteit van Minas Gerais in Brazilië, Dirk-Jan Verdonk, de directeur van World Animal Protection en een vertegenwoordiger van Fair Finance Guide Brazil.
De aanwezigen hoorden concrete voorbeelden van hoe de activiteiten van bedrijven als Cargill, Bunge en JBS bijdragen aan ontbossing, verlies van biodiversiteit en mensen- en landrechtenschendingen. Sprekers wezen ook op de gevaren van en tekortkomingen in de certificering van soja, legale ontbossing en claims op grondrechten, die de risico's van ontbossing niet aanpakken en deze soms kunnen verergeren.
We hielden deze sessie om het belang te benadrukken van het versterken van de betrokkenheid van banken en investeerders ten gunste van een effectievere bedrijfsbenadering van deze problemen, en om de aandacht te vestigen op het belang van fundamentele systeemverandering om dit probleem aan te pakken. Dit betekent bijvoorbeeld een verandering in het voedselsysteem, waarbij meer plantaardige consumptie van belang is, en we geen gewassen groeien om eerst dieren in de vee-industrie te voeren. Wanneer plantaardige voeding gebruikelijker wordt, worden ook de effecten van deze intensieve veehouderij - zoals klimaatverandering, ontbossing en verlies aan biodiversiteit - aangepakt.
De expertsessie werd voorgezeten door een onafhankelijke presentatrice, zodat er ruimte was voor vragen van diverse vertegenwoordiger vanuit de financiële sector. De sessie bestond na de presentaties uit een vraag- en antwoordsessie van 45 minuten, waar verschillende vertegenwoordigers vragen stelden aan onze experts en er een boeiende discussie ontstond. Er waren vragen rond de certificatieschema's voor soja (o.a. Round Table for Responsible Soy) en waarom we stellen dat dat greenwashing is.
De Eerlijke Geldwijzer zal zich actief blijven inzetten voor een grotere inzet van banken, verzekeraars en pensioenfondsen voor het behoud van de biodiversiteit en het herstel van de mensenrechten, onder andere in de Amazone en Cerrado, en zal inzetten op het vergroten van de bewustwording van het belang van systemische verandering die beter is voor mens, dier en planeet.
