ING, Rabobank, ABP en Allianz financieren verwoesting Amazone

Terwijl in de Amazone nu al meer dan tienduizend branden zijn gezien, blijkt dat de grootste banken, verzekeraars en pensioenfondsen in Nederland bijdragen aan de verwoesting van het Amazonegebied en de Braziliaanse Cerrado-savanne. Banken, ING en Rabobank voorop, leenden tussen 2015 en 2020 ruim 10,2 miljard euro aan 59 bedrijven die betrokken zijn bij de ontbossing van deze natuurgebieden. Pensioenfondsen en verzekeraars als ABP en Allianz beleggen in totaal 2,1 miljard euro. De voornaamste reden voor de ontbossing: de productie van rundvlees en soja voor de vee-industrie. Dit blijkt uit nieuw praktijkonderzoek van de Eerlijke Geldwijzer in samenwerking met Hivos en Both ENDS.

Ontbossing Amazone gepaard met grote problemen
De ontbossing in de Amazone en Cerrado-savanne gaat gepaard met mensenrechtenschendingen, klimaatverandering, verlies van biodiversiteit en grootschalig dierenleed. Wetenschappers waarschuwen dat het Amazonewoud mogelijk binnen twintig jaar zo weinig regen produceert, dat het zichzelf niet meer in stand kan houden. Daarnaast komen wilde dieren om in branden, of vluchten ze naar stedelijke gebieden waar ze niet kunnen overleven en waar ze mogelijk virussen verspreiden die tot nu toe verborgen bleven in de bossen. De ontbossing gaat ook gepaard met ernstige mensenrechtenschendingen, zoals landroof, onderdrukking en moord. Veel bedrijven en boeren die bos willen vrijmaken voor sojateelt, schuwen geweld niet.

Welke banken, verzekeraars en pensioenfondsen doen het niet goed?
Alle pensioenfondsen scoren slecht in dit onderzoek. Bij de verzekeraars scoren Allianz en Aegon slecht. Bij de banken ING, Rabobank, ABN Amro, Van Lanschot en NIBC.

Bij welke banken, verzekeraars en pensioenfondsen is er een begin maar moet het beter?
Bij Triodos is er een begin maar is er verbetering nodig. Bij de verzekeraars scoren Vivat, ASR en NN middelmatig.

Welke banken, verzekeraars en pensioenfondsen doen het goed?
Bij De Volksbank en bij de verzekeraars Achmea, CZ, Menzis en VGZ zijn geen financiële relaties gevonden met de onderzochte hoog-risicobedrijven.

Wie zijn de grootste investeerders?

Rabobank investeerde maar liefst 4,2 miljard euro in hoog-risicobedrijven actief in de keten van rundvlees- en sojaproductie in deze regio.
ING en ABN Amro investeerden gezamenlijk voor ruim 6,5 miljard euro.
Pensioenfonds ABP belegde voor 580 miljoen euro en Pensioenfonds Zorg en Welzijn voor 383 miljoen euro.
Allianz neemt 439 miljoen euro voor zijn rekening, NN 89 miljoen en Vivat 72 miljoen.

De uitkomsten zijn alarmerend. De meeste financiële instellingen kunnen niet aantonen dat zij adequaat optreden tegen deze verwoesting. Het rammelt aan alle kanten: van gebrek aan goed beleid tot het uitblijven van een effectieve dialoog met de hoog-risicobedrijven.

Advies banken, verzekeraars en pensioenfondsen
Banken, verzekeraars en pensioenfondsen moeten hun verantwoordelijkheid nemen om de verwoesting van de Amazone en Cerrado te stoppen. Ze moeten een halt toeroepen aan mensenrechtenschendingen, dierenleed, verlies van biodiversiteit en klimaatverandering.
Onze aanbevelingen:

Stel een gedegen beleid op tegen ontbossing;
Stop zo snel mogelijk met investeringen in deze sojahandel voor veevoer en investeer in duurzame alternatieven;
Screen alle bedrijven die een risico op ontbossing vormen;
Sluit duidelijke overtreders uit van financiering;
Voer gesprekken met bedrijven en zorg dat die leiden tot een tijdgebonden actieplan waaraan het bedrijf zich houdt. Inclusief een duidelijke beschrijving van de gevolgen wanneer het bedrijf deze verplichtingen niet nakomt.

Jozenildo vertelt over wat de verwoesting van de Amazone voor zijn gemeenschap betekent

Jozenildo is een chief van het dorp Açaizal en lid van de inheemse Munduruku-gemeenschap. Hij is leraar op de inheemse school van het dorp, vlak bij een sojaveld. Als de sojaboer zijn velden besproeit, komen er ook chemicaliën de school binnen; zoals de meeste gebouwen in de regio heeft de school open ramen. Door de jaren heen werd Jozenildo’s gemeenschap steeds meer omringd door sojabonenvelden. Sojaboeren hebben ook bossen ontbost die de gemeenschap als haar traditionele land beschouwde.

‘We merken dat de situatie elk jaar erger wordt,’ zegt Jozenildo. ‘Jagen wordt moeilijker; we kunnen geen fruit verzamelen zoals voorheen. Er zijn echt veel minder dieren. De vegetatie neemt af en al het wild verdwijnt en de beken drogen op. Vroeger was er fruit in overvloed, maar nu niet meer.’

‘Het land is hier niet vlak. Bij hevige regen stromen alle pesticiden en herbiciden de beek in, waar we vroeger dronken en baden. Maar door ontbossing drogen de beekjes op. Vroeger was er veel vis, maar we denken dat de agrochemicaliën de vis hebben gedood. Van de oudsten horen we dat er vroeger veel meer water in de beekjes zat. Een ouderling in ons dorp zegt dat de Amazone in een woestijn verandert, en dat is inderdaad wat we hier zien.’