Praktijkonderzoek 'Pensionfunds and land grab- an inconvenient truth’ (2021)

Op 25 febrauri 2021 verscheen het praktijkonderzoek naar de beleggingen van de 10 grootste pensioenfondsen in Nederland in bedrijven die betrokken zijn bij landrecht schendingen. 

Uit het onderzoek blijkt dat de 10 grootste pensioenfondsen in Nederland beleggen minimaal 8,2 miljard Euro in 46 bedrijven die betrokken zijn bij ernstige schendingen van landrechten. De grootste investeerders zijn ABP, PFZW en PMT. Geen van de pensioenfondsen pakt alle bedrijven aan waarin men belegt en die zich schuldig maken aan landroof, en zet zich structureel in om slachtoffers ervan te compenseren. Pensioenfonds Detailhandel doet het relatief beter: het fonds spreekt meer dan de helft van de 24 betrokken bedrijven waarin het fonds belegt aan op schendingen van landrechten. 

Landroof
Schending van landrechten is een wereldwijd probleem. Vaak is land onvoldoende juridisch beschermd, met name in ontwikkelingslanden, en de bedrijven genoemd in het rapport maken daar misbruik van. Weerstand wordt in veel gevallen hardhandig onderdrukt: in de afgelopen jaren werden wekelijks gemiddeld vier land- en milieuverdedigers gedood, onder meer in Colombia en Brazilië. Moord op landrechtenactivisten is dan ook een groot en groeiend probleem. 2019 toonde een recordaantal vermoorde land- en milieuverdedigers in één jaar. In 2019 kwamen 212 land- en milieuverdedigers om het leven - gemiddeld meer dan vier mensen per week. Grootschalige landbouw, mijnbouw en houtkap zorgen nog steeds voor de meeste aanvallen op milieuverdedigers wereldwijd.

Advies aan pensioenfondsen
Pensioenfondsen moeten heldere eisen stellen aan bedrijven waarin zij beleggen en die betrokken zijn bij landroof, om zo schendingen van landrechten aan te pakken. Pensioenfondsen moeten  internationale richtlijnen zoals die van de VN en de OESO actief en aantoonbaar toepassen op alle bedrijven waarin zij beleggen en die verantwoordelijk zijn voor landroof. Pensioenfondsen moeten landroof door bedrijven waarin zij beleggen helpen uit te bannen en anders deze bedrijven uitsluiten.