Terwijl in de Amazone nu al meer dan tienduizend branden zijn gezien, blijkt dat de pensioenfondsen in Nederland de verwoesting van het Amazonegebied en de Braziliaanse Cerrado-savanne financieren. Alle pensioenfondsen komen slecht uit een nieuw praktijkonderzoek dat de Eerlijke Geldwijzer uitvoerde in samenwerking met Hivos en Both ENDS. Pensioenfonds ABP en Zorg en Welzijn zijn de grootste beleggers. Zij belegden respectievelijk 580 miljoen euro en 383 miljoen euro in hoog-risicobedrijven in de keten van rundvlees- en sojaproductie, betrokken bij de ontbossing van deze natuurgebieden. De voornaamste reden voor de ontbossing is de productie van rundvlees en soja voor de vee-industrie.

   

Ontbossing gaat gepaard met vele problemen
De ontbossing in de Amazone en de Cerrado-savanne gaat gepaard met mensenrechtenschendingen, klimaatverandering, verlies van biodiversiteit en grootschalig dierenleed. Wetenschappers waarschuwen dat het Amazonewoud mogelijk binnen twintig jaar zo weinig regen produceert, dat het zichzelf niet meer in stand kan houden. Daarnaast komen wilde dieren om in branden, of vluchten ze naar stedelijke gebieden waar ze niet kunnen overleven en waar ze mogelijk virussen verspreiden die tot nu toe verborgen bleven in de bossen. Ontbossing gaat ook vaak gepaard met ernstige mensenrechtenschendingen, zoals landroof, onderdrukking en moord. Veel bedrijven en boeren die bos willen vrijmaken voor sojateelt, schuwen geweld niet.

Welke pensioenfondsen doen het niet goed?
Alle onderzochte pensioenfondsen investeren in bedrijven die deel uitmaken van het probleem. In totaal gaat het om maar liefst 1,4 miljard euro. ABP en Zorg en Welzijn zijn de grootste investeerders. De pensioenfondsen verdienen zo mee aan de winst die wordt gemaakt ten koste van het regenwoud en de mensen en dieren die daar leven. De pensioenfondsen die we onderzochten geven vaak aan dat zij met bedrijven die het slecht doen in gesprek gaan (‘engagement’). Ook dat hebben we onderzocht, en de pensioenfondsen blijken niet te kunnen aantonen dat zij adequaat optreden tegen de verwoesting van de Amazone en de Cerrado-savanne. Het rammelt aan alle kanten: van gebrek aan goed beleid tot het uitblijven van een effectieve dialoog met de hoog-risicobedrijven.

ABP, PFZW en BPF Bouw kunnen wel laten zien dat ze goed in gesprek gaan met bedrijven. Uit het onderzoek blijkt echter dat ze daarbij juist rond ontbossing niet altijd helder voor ogen hebben wat ze van de bedrijven willen. Op die manier is zo’n gesprek waarschijnlijk ook niet effectief, en schiet de Amazone er weinig mee op. Met name voor biodiversiteit en dierenwelzijn maken deze fondsen veel te weinig duidelijk hoe zij hierover met bedrijven in gesprek zijn.

Advies aan pensioenfondsen
Pensioenfondsen moeten hun verantwoordelijkheid nemen om de verwoesting van de Amazone en Cerrado te stoppen. Ze moeten een halt toeroepen aan mensenrechtenschendingen, dierenleed, verlies van biodiversiteit en klimaatverandering. Onze aanbevelingen:

• Stel een gedegen beleid op tegen ontbossing;
• Stop zo snel mogelijk met investeringen in deze sojahandel voor veevoer en investeer in duurzame alternatieven;
• Screen alle bedrijven die een risico op ontbossing vormen;
• Sluit duidelijke overtreders uit;
• Voer gesprekken met bedrijven en zorg dat die leiden tot een tijdgebonden actieplan waaraan het bedrijf zich houdt, inclusief een duidelijke beschrijving van de gevolgen wanneer het bedrijf deze verplichtingen niet nakomt.

Verzekeraars en banken en de verwoesting van de Amazone
In dit onderzoek zijn ook de verzekeraars en banken onderzocht. Wil je weten hoe die scoren? Bekijk het voor de verzekeraars hier en voor de banken hier.

Jozenildo vertelt over wat de verwoesting van de Amazone voor zijn gemeenschap betekent
    

Jozenildo is een chief van het dorp Açaizal en lid van de inheemse Munduruku-gemeenschap. Hij is leraar op de inheemse school van het dorp, vlak bij een sojaveld. Als de sojaboer zijn velden besproeit, komen er ook chemicaliën de school binnen; zoals de meeste gebouwen in de regio heeft de school open ramen. Door de jaren heen werd Jozenildo’s gemeenschap steeds meer omringd door sojabonenvelden. Sojaboeren hebben ook bossen ontbost die de gemeenschap als haar traditionele land beschouwde.

‘We merken dat de situatie elk jaar erger wordt,’ zegt Jozenildo. ‘Jagen wordt moeilijker; we kunnen geen fruit verzamelen zoals voorheen. Er zijn echt veel minder dieren. De vegetatie neemt af en al het wild verdwijnt en de beken drogen op. Vroeger was er fruit in overvloed, maar nu niet meer.’

‘Het land is hier niet vlak. Bij hevige regen stromen alle pesticiden en herbiciden de beek in, waar we vroeger dronken en baden. Maar door ontbossing drogen de beekjes op. Vroeger was er veel vis, maar we denken dat de agrochemicaliën de vis hebben gedood. Van de oudsten horen we dat er vroeger veel meer water in de beekjes zat. Een ouderling in ons dorp zegt dat de Amazone in een woestijn verandert, en dat is inderdaad wat we hier zien.

Lees het persbericht, het Engelstalig onderzoeksrapport en de Nederlandse samenvatting

Stop de verwoesting van de Amazone

Share