Nederlandse pensioenfondsen ondernemen onvoldoende actie wanneer mijnbouw-, olie- en gasbedrijven waarin zij beleggen, betrokken zijn bij ernstige mensenrechtenschendingen. Dit blijkt uit ons onderzoek onder de tien grootste pensioenfondsen in Nederland.  

De fondsen voldoen niet aan ‘de VN-richtlijnen voor bedrijven en mensenrechten’. Deze richtlijnen verplichten grote beleggers actie te ondernemen bij schendingen waaraan zij zijn gelinkt. Ook moeten ze laten zien wat ze doen om die schendingen te voorkomen of op te lossen. Hoewel de pensioenfondsen de richtlijnen op papier onderschrijven, doen ze er in de praktijk weinig mee. 

Welke pensioenfondsen doen het goed? 

Pensioenfonds Horeca & Catering heeft zich teruggetrokken uit de onderzochte bedrijven. En dat is goed nieuws! Wel is het belangrijk dat het fonds betrokken blijft bij het oplossen van problemen bij bedrijven waar het voorheen in heeft geïnvesteerd. Want, wanneer een pensioenfonds stopt met investeren in een bedrijf dat mensenrechten schendt of de omgeving vervuilt, betekent dit niet dat daarmee ook de verantwoordelijkheid stopt om te zorgen voor goede afhandeling van de schade voor mens en milieu.  

Welke pensioenfondsen doen het niet goed? 

Het allerlaagst scoort PFZW (score: 1), zij beleggen bijna € 900 miljoen in zeven van de tien geselecteerde bedrijven. Bovendien wilde PFZW net als BPL Pensioen niet meewerken aan dit onderzoek. 
Ook PMT en Pensioenfonds Vervoer scoren belabberd met een 2. ABP, Bpf BOUW en BPL scoren een 3. ABP belegt met € 1.8 miljard het meeste geld in zeven van de tien geselecteerde bedrijven. StiPP scoort een 4.

Pensioenfonds Detailhandel scoort een 5, maar laat wel meer dan de andere fondsen zien dat het zich inspant om de situatie van de slachtoffers te verbeteren. 

Om welke bedrijven en schendingen gaat het?

We selecteerden tien cases waarin grote olie-, gas- en mijnbouwbedrijven als Shell, TotalEnergies, Lundin en Vale langdurig betrokken zijn bij ernstige mensenrechtenschendingen, zoals landroof, vervuiling van rivieren (drinkwater) of moord. Veel van deze misstanden vinden plaats in conflictgebieden als Myanmar, Zuid-Soedan of Nigeria.

Negen van de tien grootste pensioenfondsen in Nederland beleggen in meerdere van deze bedrijven. Deze pensioenfondsen hebben als belegger de verantwoordelijkheid om een kritische dialoog te voeren met de bedrijven over de schending van mensenrechten en om hun invloed te gebruiken om verbeteringen te realiseren én voor de rechten van slachtoffers op te komen.

Slachtoffers
Dat het hard nodig is om op te komen voor de rechten van de slachtoffers blijkt wel uit de verhalen van de Oegandese Maxwell en de Nigeriaanse Papilou. En het verhaal van de Braziliaanse Natália.

Lees de verhalen

De onderzochte pensioenfondsen beleggen samen ten minste 3,8 miljard euro in tien multinationals die direct betrokken zijn bij ernstige en langdurige mensenrechtenschendingen. Ook als ze al jaren op de hoogte zijn van onder meer vervuiling, landroof, geweld en zelfs moord, ondernemen de meeste pensioenfondsen onvoldoende actie tegen de bedrijven.

 

Wil je meer weten? 

Lees het nieuwsbericht of het volledige rapport (inclusief Nederlandse samenvatting).