Nederlandse banken moeten de productie en consumptie van vlees en zuivel actiever terugdringen en een plantaardig voedingspatroon stimuleren. Rabobank, ING, ABN Amro, Van Lanschot, Bunq en NICB investeren allemaal volop in de vlees- en zuivelindustrie. Dat blijkt uit een nieuw onderzoek van de Eerlijke Bankwijzer. De investeringen in de vlees- en zuivelindustrie gaan gepaard met dierenleed, ontbossing en risico’s voor de volksgezondheid. Alleen Triodos heeft een duidelijke strategie, gericht op een overgang naar meer plantaardig voedsel.

Waarom is een overgang naar meer plantaardig voedsel noodzakelijk?
Er wordt heel veel vlees en zuivel geproduceerd. Dit heeft grote negatieve gevolgen voor biodiversiteit, klimaat, dierenwelzijn en de volksgezondheid. Zo worden dieren in krappe ruimtes gehouden en slecht behandeld. Ook is de wereldwijde veehouderij verantwoordelijk voor het grootste deel van de ontbossing in de Amazone- en Cerrado-regio’s in Brazilië. Ook vergroot de veehouderij gevaren voor de volksgezondheid, met name door haar bijdrage aan ziekten die van dier op mens kunnen overgaan (zoönosen), zoals vogelgriep en covid.

Welke banken scoren slecht?

• Rabobank en ING investeren nog altijd miljarden euro’s in alle schakels van de keten van vlees- en zuivelindustrie, zoals: boeren, vlees- en zuivelverwerkers, veevoerbedrijven, fastfoodketens en supermarkten. Het gaat om bedrijven die bijdragen aan ontbossing van de Amazone en aan grootschalig dierenleed, zoals JBS en Tyson Foods. Deze banken hebben geen strategie om over te gaan naar meer plantaardige alternatieven.
• Van Lanschot heeft geen strategie om over te gaan naar meer plantaardige alternatieven.

Welke banken scoren matig?

• ABN Amro ziet de noodzaak van de eiwittransitie en wil die bevorderen. Concrete doelen heeft de bank echter niet.
• Bunq en NIBC vermijden investeringen in de productie van vlees en zuivel, maar hebben geen concrete strategie.

Welke banken doen het goed?

In het onderzoek van de Eerlijke Bankwijzer scoren twee banken goed:

• De Volksbank investeert amper in de productieketen van vlees en zuivel.
• Triodos heeft als enige een concrete strategie om over te schakelen naar meer plantaardig voedsel, en investeert amper in de productie van vlees en zuivel.

Concrete doelen
De ‘Transitieagenda Biomassa en voedsel’ van de Nederlandse overheid stelt dat het aandeel dierlijke eiwitten in 2030 moet zijn gedaald van 60 procent naar 40 procent van de totale eiwitconsumptie om te komen tot een houdbaar voedselsysteem. 

‘De Eerlijke Bankwijzer roept de grootste Nederlandse banken op daar hun bijdrage aan te leveren.’
Met het geld van hun klanten ondersteunen banken bedrijven die op ramkoers liggen met de natuur en het klimaat,’

‘In plaats daarvan moeten banken geld mobiliseren voor innovatieve bedrijven in de voedingsindustrie. Ze zouden boeren moeten ondersteunen in hun transitie naar meer plantaardige productie, en grote klanten zoals voedingsbedrijven en supermarkten bewegen hun businessmodel te veranderen. Die stimulering van plantaardige eiwitten moet samengaan met een financieringsstop op de productie van dierlijke eiwitten. Op termijn moeten we zelfs toe naar het volledig afbouwen van die financiering.’

Dirk-Jan, directeur van World Animal Protection Nederland.

Wat kunnen banken doen?
De markt voor plantaardige alternatieven voor vlees en zuivel groeit snel. De Eerlijke Bankwijzer roept banken op bij te dragen aan een systeemverandering. Zo is het voor boeren vaak moeilijk om over te stappen op plantaardige landbouw of minder intensieve veehouderij. De toegang tot kapitaal voor beginnende alternatieve bedrijven is lastig, en het businessmodel van supermarkten is gebaseerd op lage vleesprijzen en kiloknallers.  Banken kunnen hun invloed gebruiken om financiering toegankelijker te maken, en om supermarkten onder druk te zetten diervriendelijker/duurzamer te opereren.’