Veel gestelde vragen

Wat kan ik als consument doen?

Als consument kun je in actie komen door je bank een klacht of een compliment te sturen. Je kunt ook besluiten over te stappen. Ook kun je de Eerlijke Bankwijzer delen via je sociale netwerken, zoals Facebook, Twitter en Pinterest.

Welk type bank is er geselecteerd en waarom beoordelen jullie banken?

We beoordelen de zeven grootste banken op de Nederlandse markt. Geld van banken wordt in alle uithoeken van de wereld ingezet. En dus kunnen banken bij uitstek een rol spelen in allerlei veranderingen voor een duurzame en rechtvaardige toekomst. Door banken te beoordelen en te vergelijken, brengen we precies in kaart op welke onderwerpen ze het goed en minder goed doen. Zo kunnen consumenten zien hoe hun bank presteert op de onderwerpen die zij belangrijk vinden. En door banken daarop aan te spreken, kunnen we samen het beleid van bankgroepen beïnvloeden, zodat ze beter en duurzamer investeren.

Waarom staat mijn bank er niet tussen?

Wij richten ons op de zes grootste aanbieders van betaal- en spaarrekeningen, plus – vanwege zijn specifieke rol op de Nederlandse markt op het gebied van duurzaamheid – Triodos Bank. Nieuwe aanbieders zoals bunq, Knab en MoneYou nemen wij niet mee in onze onderzoeken.Ten eerste staan ze niet zelfstandig in de ‘top zes’ van grootste Nederlandse banken.

Knab en MoneYou
Daarnaast zijn Knab en MoneYou dochterondernemingen van respectievelijk Aegon en ABN Amro. Ze dienen zich dus te houden aan het verantwoord beleggings- en financieringsbeleid van de moedermaatschappij.

Waarom beoordeelt de Eerlijke Bankwijzer juist of deze thema’s en sectoren?

De onderzochte thema’s zijn de belangrijkste internationale duurzaamheidsthema’s in het werk van de organisaties achter de Eerlijke Bankwijzer. Het zijn: arbeidsrechten, belastingen, corruptie, dierenwelzijn, gendergelijkheid, gezondheid, klimaatverandering, mensenrechten en natuur. De tien sectoren zijn volgens ons de belangrijkste gevoelige sectoren als het gaat om duurzaamheid. Namelijk: bosbouw, elektriciteitsproductie, financiële sector, maakindustrie, mijnbouw, olie & gas, visserij, voeding, wapens, en woningbouw & vastgoed. Omdat de bedrijfsvoering van de onderzochte banken zelf ook relevant is, beoordelen we ook het beleid op het gebied van bonussen, en transparantie & verantwoording.

Dit zijn allemaal onderwerpen waarin bankgroepen een groot verschil kunnen maken. Door hun investeringsbeleid te verbeteren, kunnen bankgroepen allerlei problemen helpen oplossen – zoals sociale of milieuproblemen. Het is overigens wel belangrijk dat bankgroepen op groepsniveau hun beleid verduurzamen. Dus niet alleen de bankleningen aan bedrijven  moeten maatschappelijk verantwoord zijn, maar ook het vermogensbeheer van banken namens hun klanten.

Moeten banken ook beleid maken voor sectoren?

Ja. De Eerlijke Bankwijzer verwacht in principe dat een bank beleid heeft voor alle door ons onderzochte thema’s en sectoren. Deze sectoren zijn geselecteerd omdat het gevoelige sectoren zijn, met veel duurzaamheidsproblemen. Een bank hoeft niet per se een apart beleidsdocument te maken voor elke sector. Ook algemeen overkoepelend beleid, met principes die van toepassing zijn op sectoren, gebruiken we bij onze scores. Als een bank niet investeert binnen een bepaalde sector, dan verwachten we er ook geen beleid voor. De bank krijgt dan de score ‘niet actief’.

Hoe worden banken betrokken bij de onderzoeken?

We voeren en  dialoog met de banken. We bieden ze gelegenheid om feedback te geven op de conceptmethodologie en de conceptresultaten van onze onderzoeken. Als het conceptrapport af is, sturen we dat naar banken zodat ze nogmaals feedback kunnen geven. Twee tot drie weken voor de publicatiedatum krijgen de banken het definitieve rapport, zodat ze zich kunnen voorbereiden op de reacties. Als banken feitelijke, gedocumenteerde en/of redelijke verbetersuggesties geven tijdens de verschillende conceptfases, worden die verwerkt.

Hoe werken we samen met de banken?

We organiseren jaarlijks verdiepingsbijeenkomsten met banken, en voeren ook regelmatig dialogen met individuele banken. Daarin bespreken we de conclusies en aanbevelingen van de (praktijk)onderzoeken en stappen die banken willen maken op duurzaamheid. We geven regelmatig feedback op (concept-)beleidsstukken en jaarverslagen van banken, en nemen actief deel aan stakeholderbijeenkomsten en -enquêtes van banken. Ook organiseren we, al dan niet samen met één of meer banken, expertmeetings en leerbijeenkomsten. In het verleden waren er bijvoorbeeld expertmeetings over verduurzaming van woningbouw en vastgoed, en over transparantie.  

Werken jullie ook buiten de Eerlijke Bankwijzer samen met de banken?

Vier van de zes partners binnen de Eerlijke Bankwijzer werken op het gebied van mensenrechten ook samen met banken en Nederlandse overheid in het bankenconvenant (https://www.ser.nl/nl/actueel/nieuws/2010-2019/2016/20161028-imvo-convenant-banken.aspx)

Sommige leden van de Eerlijke Bankwijzer-coalitie hebben een maatschappelijk partnerschap met de ASN Bank. Vanuit zijn missie werkt die bank graag samen met organisaties die positief bijdragen aan zijn duurzaamheidsdoelstellingen. Het zijn: Oxfam Novib, FNV en Amnesty International Nederland. De onafhankelijkheid van deze organisaties en van de Eerlijke Bankwijzer-onderzoeken komt hierdoor niet in gevaar. De onderzoeken voor de Eerlijke Bankwijzer worden uitgevoerd door het economisch onderzoeksbureau Profundo.

Sommige banken zeggen goed te scoren in internationale vergelijkingssites, maar scoren zwakker in de Eerlijke Bankwijzer. Hoe kan dat?

Niet alle duurzaamheidsbeoordelaars kijken ook naar de investeringen van banken. Soms ligt de nadruk op duurzaamheid binnen de bankkantoren zelf, en niet op het investeringsbeleid.  Resultaten worden ook niet altijd door een onafhankelijke bron geverifieerd (dat is wel het geval bij de Eerlijke Bankwijzer). Klik hier voor een overzicht van de kracht en zwaktes van verschillende duurzaamheidsbeoordelaars.  

Zegt de beoordeling iets over de bedrijfsvoering van de banken?

Doordat de Eerlijke Bankwijzer focust op financiële diensten, blijven zaken als het personeelsbeleid en het papier-, water- en energieverbruik van de eigen organisatie grotendeels buiten beschouwing. Maar we kijken wel naar thema’s als bonussen, transparantie & verantwoording, belastingen,  corruptie en gendergelijkheid. Dat gaat allemaal dus ook over de bedrijfsvoering van de banken.

Zijn SNS en ASN Bank niet één bank?

ASN voerde t/m 2016 een formeel eigen beleid, had een eigen bankvergunning en hoorde zelfstandig bij de grootste tien banken op de Nederlandse spaarmarkt. Sinds 2017 vallen ASN Bank en SNS Bank onder de holding De Volksbank. In nieuwe onderzoeken houden we hier rekening mee.

Zijn er ook Eerlijke Bankwijzers in het buitenland?

Ja. België, Brazilië, Duitsland, Frankrijk, Indonesië, Japan, Noorwegen  en Zweden, kennen  sinds enkele jaren ook een Eerlijke Bankwijzer. Naar verwachting komen er in de komende jaren in meer landen Eerlijke Bankwijzers bij. De Eerlijke Bankwijzers werken samen onder de naam Fair Finance Guide International (FFGI). Voor meer informatie kun je kijken bij over ons / Internationaal.

Wie moet ik benaderen voor een interview/gesprek met de Eerlijke Bankwijzer?

Voor een interview kun je contact opnemen met Oxfam Novib:  Jules van Os, persvoorlichter Oxfam Novib: (06) 515 73 683, jules.van.os@oxfamnovib.nl. Vragen kun je stellen  via info@eerlijkegeldwijzer.nl.

Wanneer worden welke thema’s onderzocht?

We kijken allereerst naar het beleid van banken en verzekeraars: hebben ze op papier alles goed vastgelegd? En daarna kijken we uiteraard ook naar de praktijk: in welke bedrijven en sectoren wordt geïnvesteerd? Beleidsonderzoeken vinden tweejaarlijks plaats. De praktijk wordt doorlopend onderzocht op verschillende duurzaamheidsthema’s die tevens centraal staan in het werk van de organisaties achter de Eerlijke Bankwijzer. De beleidsupdate van 2018 onderzocht niet alle 21 thema’s en sectoren zoals in 2016 maar keek naar 9 belangrijke duurzaamheidsthema’s die door alle 'Fair Finance Guides' wereldwijd worden onderzocht, en een aantal sectoren waar grote uitdagingen liggen op het gebied van duurzaamheid.